Hơn hai mươi năm về trước, Michael Keaton được cả thế giới
biết đến qua vai diễn Batman-Người Dơi kinh điển trong loạt phim Batman của
Tim Burton – loạt phim có ảnh hưởng rất lớn tới dòng phim siêu anh hùng hiện đại
của Hollywood. Nhưng cái danh tiếng đó cũng dần rơi vào quên lãng khi mà Keaton
chẳng còn vai diễn nào đáng chú ý còn vị trí của loạt phim Batman-của-Tim
Burton ngày nay đã được thay thế bằng bộ ba Batman của Christopher Nolan vốn
thành công không kém. Nhưng một lần nữa Batman đã trở lại (Batman Returns năm
1992 là tập phim Batman thứ hai và cũng là cuối cùng của Keaton), lần này là
với Birdman của đạo diễn người Mexico Alejandro Inarritu. Như một tấm gương đặt
trước bàn trang điểm của Michael Keaton, Birdman khắc hoạ hình ảnh một ngôi
sao hết thời-Riggan Thomson cố gắng tìm lại hào quang cũ qua việc đạo diễn (và
tất nhiên là kiêm diễn viên chính) của vở kịch What We Talk About When We Talk
About Love tại Rạp St James của sân khấu Broadway. Cũng như Keaton, Riggan
Thomson từng một thời là ngôi sao sáng nhất Hollywood với vai diễn Birdman, vai
diễn đã làm nên tên tuổi của Thomson nhưng cũng ám ảnh ông suốt từ ngày đó cho
tới hiện tại, khi ông chỉ còn là một tên tuổi ít người nhớ tới, không gia đình
và bạn bè riêng ngoại trừ Sam, cô con gái cáu bẳn đang trong thời gian cai nghiện,
và không cả tiền bạc tới mức phải tính tới chuyện cầm cố căn nhà ông dành cho
con gái để lấy tiền làm vở kịch. Bộ phim ghi lại những ngày cuối cùng trước khi
vở kịch công diễn, khi mà Riggan Thomson vừa phải giải quyết những rắc rối và
lo lắng của việc chuẩn bị vở kịch, vừa phải vất vả phân tách giấc mộng Birdman
với hiện tại khắc nghiệt.
Birdman được đạo diễn Inarritu chủ định quay và dựng sao
cho cả bộ phim chỉ được thực hiện với một cú bấm máy duy nhất – một cảnh quay
dài 119 phút. Để thực hiện ý đồ này, Inarritu đã cộng tác với nhà quay phim đồng
hương Emmanuel Lubezki, người vừa đoạt giải Oscar quay phim xuất sắc nhất năm
ngoái với Gravity. Và với những ai đã từng phải trầm trồ trước những cú bấm
máy dài tới năm, sáu phút của Lubezki trong Children of Men hay Gravity đều
có thể nhận ra rằng Inarritu khó có thể tìm được ai khác xuất sắc hơn Lubezki
trong những cảnh quay dài đòi hỏi cả tầm nhìn, kỹ thuật, và việc dựng bối cảnh cực
kì kỹ lưỡng này. Và một lần nữa với Birdman, Lubezki lại khiến khán giả phải
thán phục bởi những đúp quay dài dọc theo những hành lang dài u tối của Rạp St.
James. Những cảnh quay liên miên bất tận trong cái bối cảnh chật hẹp ấy của
Lubezki cùng tiếng trống dồn dập của Antonio Sanchez-tay trống nổi tiếng và là
người soạn nhạc cho Birdman, có lẽ cũng chính là cái hiện thực khắc nghiệt đến
nghẹt thở trong con mắt của Riggan Thomson, chính là lý do vì sao ông muốn
thoát ly khỏi thực tại để trở lại với bầu trời tự do rộng lớn với đôi cánh của
Birdman, nơi ông luôn được mọi người ngước nhìn với ánh mắt thán phục, nơi ông
không bị ràng buộc bởi những rắc rối, lo toan của cuộc đời. Không ngạc nhiên
khi chính cái sức mạnh ảo mộng, cái khí chất dị biệt rất Birdman ấy lại chính
là động lực để ông diễn xuất trên sân khấu, và cũng là sự tương phản giữa
Riggan với Mike Shiner, người từ lâu đã từ bỏ cái tôi riêng biệt để có thể hoá
thân hoàn toàn vào từng vai diễn. Chỉ riêng khía cạnh này thôi cũng đã đủ để Birdman là một bộ phim hấp dẫn với tất cả những ai yêu thích nghệ thuật sân
khấu, điện ảnh, và những trường phái diễn xuất khác nhau. Nhưng Inarritu không
dừng lại ở đó, Birdman còn là một bộ phim về những số phận, những khuôn mặt
riêng của những con người gắn bó với cái nghệ thuật ấy – các diễn viên.
Với Birdman, Inarritu lại một lần nữa chứng tỏ ông là một
đạo diễn rất “mát tay” trong việc lựa chọn diễn viên và trao cho họ đất diễn để
thể hiện hết khả năng của mình, dù chỉ là trong những vai phụ như cái cách ông
đã khai phá viên ngọc mới Gael Garcia Bernal cho điện ảnh Mexico qua Amores
perros hay giúp Naomi Watts có được đề cử giải Oscar đầu tiên với vai diễn
trong 21 Grams. Ngoài một Michael Keaton rất xuất sắc, Birdman có một dàn
diễn viên phụ thuộc vào hàng ấn tượng nhất trong năm vừa qua với những tên tuổi
nổi tiếng như Edward Norton, Naomi Watts, Amy Ryan, Emma Stone, hay Zach
Galifianakis. Dù chỉ đảm nhận những vai “phụ” nhưng những tên tuổi lớn này
không hề đóng vai trò “làm nền” cho Michael Keaton, trái lại họ mang lại cho Birdman, và cho cuộc đời nhiều mảng xám của Riggan Thomson, những màu sắc mới.
Đó là một Mike Shiner (Ed Norton), tay diễn viên theo trường phái nhập vai
(method acting) luôn mạnh mẽ và hết mình cho vai diễn tới mức gã phải lấy tính
khí kiêu căng ngạo mạn khiến mọi người chán ghét để che dấu tâm hồn mỏng manh
và trống rỗng ngoài đời thực. Đó là một Lesley (Naomi Watts) yếu đuối, dễ bị tổn
thương, nhưng luôn khao khát có được vai diễn đầu tiên trên sân khấu Broadway
danh tiếng. Đó là một Sam (Emma Stone), cô con gái cáu bẳn nhưng thương cha hết
mực của Riggan – vai diễn tuy nhỏ nhưng có lẽ sẽ là cột mốc quan trọng trong sự
nghiệp của Emma Stone khi cô đã chứng tỏ rằng mình không chỉ có một đôi mắt to,
long lanh rất “điện ảnh” mà còn có thể đảm nhận rất tôi những vai diễn chính kịch
đòi hỏi năng lực diễn xuất. Nhưng dù họ có xuất sắc đến mấy thì ngôi sao sáng
nhất của phim chắc chắn vẫn là Michael Keaton, người đã có lần tái xuất có lẽ
là ngoạn mục nhất ở Hollywood kể từ năm 2008 khi Mickey Rourke khiến khán giả bất
ngờ với vai diễn “The Ram” Robinson trong The Wrestler. Cũng giống như
Rourke, Keaton là một trong những ngôi sao sáng nhất của Hollywood cuối thập
niên 1980, đầu thập niên 1990 trước khi chìm vào quên lãng để rồi trở lại với
những vai diễn ít nhiều phản ánh chính cuộc đời thăng trầm của họ. Trong Birdman người xem thấy một Keaton luôn giằng xé giữa hiện thực của Riggan
Thomson-diễn viên hết thời và xa rời thực tại tới mức “không có cả tài khoản
facebook” (lời con gái Riggan) và giấc mơ triền miên của Birdman-ngôi sao chưa
bao giờ tắt của dòng phim siêu anh hùng với doanh thu hàng tỉ đô và quan niệm sống
“sáu mươi tuổi chẳng qua là ba mươi tuổi một lần nữa”. Thomson đã sống với giấc
mơ của mình quá lâu tới mức ranh giới giữa hiện thực và mộng tưởng trong ông đã
bị xoá nhoà, người xem có thể thấy phút trước Thomson dùng năng lực “điều khiển
từ xa” của Birdman để điều khiển đồ vật để rồi ngay sau đó quay lại với những
câu chuyện trần tục như doanh thu bán vé hay đánh giá của báo chí về vở kịch của
ông. Vai diễn đòi hỏi rất nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau, từ vui tới buồn, từ
hào sảng tới tuyệt vọng, diễn ra liên tục là vậy nhưng Michael Keaton đã diễn hết
sức xuất sắc và ấn tượng, ông không chỉ làm người xem cảm nhận được những suy
nghĩ, dằn vặt của nhân vật Riggan Thomson mà còn cho mọi người thấy rằng đằng
sau làn da nhăn nheo, cái đầu hói và cặp ria lởm chởm kia vẫn là một ngọn lửa
đam mê diễn xuất hừng hực của một Keaton-Batman mà nhiều người vẫn đánh giá là
Batman ấn tượng nhất. Chắc chắn Keaton sẽ giành nhiều giải diễn xuất trong mùa
giải thưởng năm nay, nhưng quan trọng hơn là ông đã khiến mọi người phải nhớ tới
rằng tình yêu điện ảnh và uy lực diễn xuất chưa bao giờ tắt trong đôi mắt ông. Xin
mừng ông đã trở lại, Michael Keaton.
====
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire