Có lẽ ở Hollywood
không ngôi sao điện ảnh nào xứng đáng làm “biểu tượng nước Mỹ” hơn Clint
Eastwood, người đã dành nửa đầu sự nghiệp đóng những vai anh hùng mã thượng
mang đậm chất Mỹ để rồi nửa sau tập trung đạo diễn những bộ phim lấy đề tài là
lịch sử, là thiên nhiên, là tính cách con người Mỹ. Xem phim của Eastwood người
ta thường được thấy một nước Mỹ gai góc với những nhân vật có cá tính mạnh mẽ,
sẵn sàng đương đầu với khó khăn, thử thách để rồi vươn lên đạt được ước mơ hay
dành lấy công lý, giữ lại những giá trị Mỹ. American
Sniper là bộ phim mới nhất của Eastwood mang cái phong cách ấy với nhân vật
chính là một người hùng thực sự của nước Mỹ - Chris Kyle, tay súng bắn tỉa xuất
sắc bậc nhất trong lịch sử quân sự Hoa Kỳ.
Texas, sùng đạo, yêu
thích súng ống, trân trọng tinh thần cao bồi với trách nhiệm “làm chú chó bảo vệ
đàn cừu trước lũ sói”, Chris Kyle (Bradley Cooper) lớn lên trong một không khí
gia đình như thế. Những giá trị không thể “Mỹ” hơn ấy đã thúc đẩy Chris Kyle
tình nguyện nhập ngũ để bảo vệ tổ quốc – “quốc gia vĩ đại nhất trên Trái Đất”
sau khi chứng kiến khung cảnh đổ nát của đại sứ quán Mỹ ở châu Phi trong vụ
đánh bom khủng bố năm 1998. Với năng khiếu thiện xạ bẩm sinh, Kyle nhanh chóng
trở thành tay bắn tỉa xuất sắc của lực lượng biệt kích SEAL thuộc hải quân Hoa
Kỳ. Trong thời gian khổ luyện chờ ngày ra chiến trường, Chris Kyle còn chiếm được
trái tim của Taya (Sienna Miller) để rồi hai người trở thành vợ chồng chỉ một
thời gian ngắn trước khi Kyle được điều động tới chiến trường khốc liệt nhất –
Iraq. Tại đây Kyle đã trở thành “Huyền thoại” (Legend) với đồng đội và “Ác
quỷ thành Ramadi” (The Devil of
Ramadi) trong con mắt kẻ thù khi tài năng “bách phát bách trúng” của anh đã
cứu thoát không biết bao nhiêu lính Mỹ và loại khỏi vòng chiến đấu gần 200 kẻ địch,
một thành tích vào loại vô tiền khoáng hậu. Nhưng những chiến tích ấy không thể
làm Kyle yên lòng, bởi hàng ngày anh vẫn phải đối mặt với cuộc chiến không hồi
kết của quân Mỹ với những kẻ địch vô hình ẩn hiện giữa những tòa nhà đổ nát, giữa
đám đông dân chúng Iraq ngùn ngụt lòng thù hận “những kẻ xâm lược da trắng”. Chứng
kiến những cái chết của đồng đội vì bóng ma bắn tỉa của đối phương – một tay
súng thiện xạ xuất thân là một vận động viên bắn súng chuyên nghiệp, Kyle dần
trở thành “con nghiện” chiến trường, anh sẵn sàng từ bỏ vị trí bắn tỉa an toàn
để trực tiếp cầm súng xông vào từng ngôi nhà khả nghi, ngay cả những lời van
nài của Taya và tình yêu với hai đứa con bé bỏng xinh xắn cũng không thể ngăn cản
Kyle hết lượt này đến lượt khác quay trở lại Iraq để “phục vụ tổ quốc”.
Sau khi công chiếu, dù
diễn xuất của Bradley Cooper trong vai Chris Kyle nhận được nhiều lời khen ngợi,
American Sniper lại vấp phải nhiều chỉ
trích vì kịch bản phim không bám sát vào cuốn tự truyện gốc của chính Chris
Kyle, vốn tập trung nhiều vào những trận chiến và những câu chuyện chiến trận đầy
phấn khích qua lời kể của Kyle. Quả thực, tuy phần lớn thời lượng của phim xoay
quanh bốn lần làm nhiệm vụ ở Iraq của Chris Kyle nhưng American Sniper lại gần với một bộ phim tiểu sử truyền thống hơn là
một bộ phim khai thác những góc nhìn mới về chiến tranh như The Hurt Locker đã từng rất thành công
cách đây vài năm. Với một Bradley Cooper đang ở độ chín trong sự nghiệp, khán
giả được chứng kiến một Chris Kyle ngày càng táo bạo, bản lĩnh qua từng trận
chiến, nhưng cũng ngày càng trở nên xa cách với vợ con, gia đình khi mà lẽ sống
của anh nay chỉ còn nằm trên những đường đạn. Từ một chàng trai cởi mở, bộc trực
với cặp mắt sáng tự tin ở đầu phim, Kyle dần trở thành một gã cựu binh lầm lì
ít nói với cảm giác bất an và cảnh giác thường trực với mọi thứ xung quanh. Cách
khắc hoạ tính cách của Kyle hẳn sẽ làm nhiều người nghĩ tới lời đề từ đau đớn
và ám ảnh của Trung đội (Platoon), một trong những bộ phim xuất sắc
nhất về Chiến tranh Việt Nam – “Nạn nhân đầu tiên của chiến tranh là những người
ngây thơ, vô tội” (“The first casualty of war is innocence”). Lẽ ra American Sniper cũng đã có thể là một đại
diện tiêu biểu của dòng phim mang đậm tinh thần phản chiến của Oliver Stone như
Trung đội, Sinh ngày 14 tháng 7 (Born on the Forth of July) hay gần đây
là The Hurt Locker của Kathryn
Bigelow. Tuy nhiên phân đoạn cuối cùng của phim, khi Kyle thực sự trở về với cuộc
sống, và cách khắc hoạ có phần một chiều “phe đối phương” – những người chắc chắn
cũng có suy nghĩ, lý tưởng riêng trong hoàn cảnh đất nước của chính họ bị chiến
tranh tàn phá, đã ít nhiều làm bộ phim trở nên nhạt nhòa, khi mà người xem
không còn rõ thông điệp của American
Sniper là ca ngợi những giá trị Mỹ thể hiện qua hình ảnh của Chris Kyle hay
nói lên sức tàn phá khốc liệt của chiến tranh đối với tính cách, số phận của mỗi
con người. Bởi thế nên dù Chris Kyle có bắn rất nhiều, trúng rất nhiều, nhưng American Sniper của anh lại chẳng thể “bắn
trúng” tâm hồn khán giả, khiến họ phải rung động như cái thời của Gran Torino (2008) đậm chất nhân văn,
khi mà viên cựu binh Walt Kowalski dù không cần nổ một phát súng nào vẫn khiến
cho người xem phải nhớ, phải suy nghĩ.
====
Bản đã được biên tập trên Zing.
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire