some quotes....

I just want to tell you, I'm the one who was supposed to take care of everything. I'm the one who was supposed to make everything okay for everybody. It just didn't work out like that. And I left. I left you... And now, I'm an old broken down piece of meat... and I'm alone. And I deserve to be all alone. I just don't want you to hate me.

-Randy 'The Ram' Robinson, The Wrestler

samedi 24 octobre 2009

Låt den rätte komma in (2008)


Tên tiếng Anh của phim này được dịch nguyên nghĩa, Let the Right One In, không hiểu sao ở Pháp phim lại được dịch thành Morse (mật mã Morse). Låt den rätte komma in là một phim xuất sắc của cả ba thể loại, phim cho tuổi mới lớn, phim ma cà rồng (vampire) và phim tình cảm, xuất sắc thực sự chứ không phải "xuất sắc" theo kiểu chick flick như Twilight (ở Pháp cũng phát điên vì cái tiểu thuyết/phim này, thật không thể hiểu nổi?!). Låt den rätte komma in kể về tình bạn (và hơn tình bạn một chút) giữa Oskar, một cậu bé Thụy Điển tóc vàng 12 tuổi và Eli, một con ma cà rồng cũng 12 tuổi (nhưng đã từ lâu lắm rồi). (spoiled!) Trong truyện thì Eli được mô tả như một cậu bé bị "thiến" và dần biến thành con gái vì bị "thiến", còn trong phim thì Eli thực sự là một cô bé dù đạo diễn vẫn để ngỏ đôi chút hint về giới tính nhì nhằng của Eli thông qua mẩu đối thoại: "Oskar, I'm not a girl". Thật mừng vì đạo diễn đã "cho" Eli được làm bé gái ở ngay đầu phim, điều này giúp phim giảm được một tuyến tình tiết khó xử lý, qua đó trở nên đơn giản hơn với người xem và cũng giúp đạo diễn rảnh tay hơn để tập trung vào cốt truyện chính - tình cảm mới lớn của Oskar dành cho Eli. Đọc wiki thấy đạo diễn còn bỏ đi khá nhiều tuyến tình tiết khác như việc ông lão Håkan "đệ tử ruột" của Eli thực tế là một gã pédophile, dường như tiểu thuyết này thuộc dạng tiểu thuyết rùng rợn-ma cà rồng thực sự với nội dung dầy dặn, phức tạp, nhiều lớp nghĩa. May là đạo diễn của Låt den rätte komma in đã không tham lam giải quyết hết những nội dung đó mà chỉ tập trung vào một nội dung chính duy nhất, nhất nghệ tinh, nhất thân vinh có khác, phim đã rất thành công (end spoiled). Thường các bộ phim về ma cà rồng hay xoáy sâu vào cái dilemma của các con ma cà rồng, đó là muốn sống như một con người nhưng lại không thể sống như một con người - để tồn tại nó vẫn phải đi giết và hút máu người, vẫn phải lẩn tránh ánh sáng và đặc biệt, vẫn phải bất tử vì ai đã dính chút máu ma cà rồng vào người thì người đó sẽ forever young trừ phi bị kẻ khác giết chết. Eli là một con ma cà rồng như thế, cô bé sống cô độc giữa thế giới loài người ở cái xứ Thụy Điển quanh năm tuyết trắng, người thân thiết nhất của cô là lão già Håkan, một con ma cà rồng "già", hậu đậu tới mức không thể giết nổi nạn nhân để lấy máu về cho Eli, nhưng cũng lại thương yêu cô tới mức vẫn cố đi tìm nạn nhân mới bất chấp việc lão có thể bị lộ, bị bắt, bị giết. Nhưng rồi cuối cùng Håkan cũng chết, chết vì một "tai nạn nghề nghiệp", Eli thực sự trở thành con ma cà rồng cô độc trong bóng đêm, giữa màu trắng tĩnh lặng và lạnh lùng của mùa đông Thụy Điển.

Ở căn hộ chung cư bên cạnh của Eli, Oskar là một cậu bé hoàn toàn bình thường, cậu sống trong nửa thế giới loài người mà Eli không có cơ hội sống, nhưng Oskar cũng lại là một cậu bé cô độc. Bố mẹ cậu bé ly dị, và chẳng ai trong số họ gần gũi với cậu (dù đều rất yêu thương Oskar) để biết rằng con mình ở trường chỉ là một thằng bé nhút nhát, bị bạn bè bắt nạt bằng những biện pháp tàn nhẫn và phi trẻ em nhất. Vốn nhút nhát, Oskar chỉ có thể trút giận bằng những nhát dao đâm lên thân cây hoặc đâm vào bóng đêm khi cậu chỉ có một mình, và một trong những lần ấy cậu đã gặp người duy nhất, à không, sinh vật duy nhất, biết đồng cảm với mình, Eli.

Thực sự về mặt nội dung, Låt den rätte komma in cũng không hẳn đã ở tầm đột phá vượt bậc vì nó vẫn xoay quanh những dilemma thường thấy của những con ma cà rồng, cái chính là cách đạo diễn lồng ghép cái dilemma ấy vào tình cảm trong sáng, ngây thơ của cậu bé Oskar đã làm người xem rất xúc động (phim này chắc sẽ mua được khối nước mắt của chị em - một date movie cực kì hiệu nghiệm cho các anh em). Phim có rất nhiều mẩu đối thoại trong sáng, đầy tình cảm giữa Oskar và Eli: "When's your birthday?" - "I don't know" ... "Then you don't get any birthday presents, do you?" - "No" - "You can have it, if you want." hay "Do you want to be my girlfriend?" - "Oskar... I'm not a girl" - "But do you want to go steady or not?" ... "Do you want anything special when we go steady?" - "No" - "Then everything's the same, isn't it?" - "Yeah" - "Then we'll go steady." Xem đến đoạn này tự dưng tôi nhớ đến Chó hoang Đin-gô hay Câu chuyện mối tình đầu, cũng là những cô bé, cậu bé bước sang tuổi dậy thì với những cách bày tỏ tình cảm mà không người lớn nào có thể nghĩ ra như nằm phơi nắng để in dòng chữ thổ lộ lên giữa ngực. Tình cảm nồng ấm giữa một con người và một con ma cà rồng trong Låt den rätte komma in còn nổi bật hơn khi nó được đặt trong một bối cảnh lạnh lẽo phương Bắc, lạnh từ ngoài thiên nhiên tới vào trong sâu thẳm tâm hồn mỗi con người, thậm chí những con người lạnh lẽo, tàn nhẫn nhất của phim lại chính là những đứa bé học cùng trường, ngồi cùng lớp với Oskar, những đứa bé lạnh lùng, tàn bạo tới mức không một người xem nào có thể ngăn sự thỏa mãn khi thấy Oskar giáng cho thằng bé cùng lớp một gậy vào đầu. Thực sự phải rơi vào hoàn cảnh cô đơn mới cảm nhận được hết niềm vui, niềm hy vọng của Oskar khi tìm thấy một nơi chia sẻ, một chỗ dựa như Eli. Cậu "hỏi ý kiến" Eli xem cô bé có muốn làm bạn gái mình không, nhưng có lẽ Oskar coi Eli còn lớn hơn một người bạn gái đầu đời nhiều, vì chỉ có bên cạnh Eli (một con ma cà rồng), cậu mới không cảm thấy cô độc giữa thế giới loài người, mới cảm thấy ánh lên chút niềm vui mà lẽ ra một đứa trẻ ở cái tuổi 12 như cậu phải tràn đầy. Còn Eli, mấy trăm năm (có lẽ vậy) lăn lộn trong bóng đêm tìm máu tươi cùng bản năng sát thủ của một con ma cà rồng đã khiến cô bé luyện được cho mình khả năng che dấu tình cảm (Lina Leadersson diễn tuyệt vời!) phía sau gương mặt nhỏ nhắn, xinh xắn nhưng lạnh lùng (và tàn bạo khi cần thiết), ấy thế mà cô bé cũng không thể ngăn nổi mình ôm chặt lấy Oskar sau khi cậu cứu sống cô bé, chắc Eli cũng cảm nhận được rằng hai người, bất chấp cái xuất thân dị biệt từ hai nửa thế giới, là bạn đồng hành duy nhất của nhau trong cuộc đời. Tình cảm đẹp ấy giữa Oskar và Eli được nối dài bằng những cú gõ morse qua tường nhà và kết thúc bằng một nụ hôn lạ lùng đến khó tin khi Eli đặt môi mình lên môi Oskar khi miệng cô bé vẫn còn vương vãi máu từ vụ tấn công liền trước đó.

Mặc dù phim dành chủ yếu thời gian cho 2 nhân vật chính là Eli và Oskar nhưng tuyến nhân vật phụ của phim cũng có nhiều nhân vật rất đáng chú ý. Đó là lão già Håkan hậu đậu, bất tài nhưng ánh mắt luôn tràn đầy sự quan tâm, hy sinh đối với Eli, đó là Virginia, người phụ nữ nhỡ bị Eli cắn nhưng không chết để rồi phải đau khổ với quyết định sống hay chết trong thân xác một con ma cà rồng, đó còn là Lacke, gã đàn ông cục mịch thô thiển nhưng trong giờ phút khó khăn lại bộc lộ tình yêu chân thành sâu sắc với Virginia. Hình như các nhân vật của Låt den rätte komma in càng xấu xí, nhút nhát bên ngoài bao nhiêu thì tâm hồn họ càng đẹp đẽ, dũng cảm bấy nhiêu?

Nội dung đẹp của Låt den rätte komma in được thể hiện qua những hình ảnh cũng cực kì stylish. Bối cảnh tuyết trắng mênh mông cùng cách xử lý đặc biệt, gothic của phim khiến tôi nghĩ đến Lady Vengeance của Park Chan-Wook, nhưng nếu Lady Vengeance còn có chút gì đó hơi baroque thì gam màu của Låt den rätte komma in hoàn toàn u tối, lạnh lẽo theo kiểu gothic (chắc fan gothic rock sẽ rất thích phần hình ảnh của phim này). Tuy không phải phim Mỹ nhưng phần kĩ xảo của phim được làm xuất sắc, không phải xuất sắc về độ tinh xảo mà xuất sắc vì cách đạo diễn đưa các cảnh kĩ xảo vào phim, ít nhưng cực kì tự nhiên, chân thật và không làm nhạt đi một chút nào vẻ gần gũi với thực tế của toàn bộ tác phẩm. Yếu tố "tuyết trắng" cũng được đạo diễn sử dụng tài tình và làm toát lên được sự lạnh lẽo về thiên nhiên, về tình người ở xứ sở phương Bắc, theo tôi thì yếu tố tuyết trong Låt den rätte komma in có thể coi như sự kết hợp của yếu tố tuyết-tàn bạo, dữ dội trong Frozen River và yếu tố tuyết-nồng ấm, lãng mạn trong Eternal Sunshine of the Spotless Mind.

Với những phim mà ngay từ đầu đã ẩn chứa những mầm mống bi kịch thế này, người ta thường trông đợi một cái kết phim bi thương (hay bi tráng). Vậy mà tôi vẫn hoàn toàn bất ngờ với cách kết Låt den rätte komma in của đạo diễn (và tiểu thuyết?), một phần kết máu me nhưng sáng tạo tới khó tin (và đương nhiên, rất stylish). Phần kết của phim xứng đáng là mảnh ghép cuối cùng hoàn hảo cho Låt den rätte komma in -món quà điện ảnh đến từ xứ lạ.

Aucun commentaire:

Enregistrer un commentaire